Jak zaprojektować elewacje budynków w zgodzie z własnym stylem? Pomoże ci w tym ten poradnik – dowiesz się, jak dobrać materiały wykończeniowe i sposób ocieplenia ścian. Dzięki niemu nowoczesne elewacje nie będą dla ciebie tajemnicą – sprawdź sam!
Elewacja to ten element domu, który najczęściej stanowi jego wizytówkę. Jej wykończenie, kolor oraz użyte materiały mają wpływ nie tylko na estetykę, ale również warunki panujące wewnątrz. Nie bez znaczenia jest izolacja przeciwwilgociowa, niezbędna w Polsce ze względu na strefę klimatyczną i jej zmienną pogodę. Jak zaprojektować elewacje budynku, by cieszyły oczy i spełniały swoje pozostałe funkcje?
Nowoczesne elewacje – jakie są ich rodzaje?
Jednakowe elewacje budynków powoli odchodzą w zapomnienie. Obecnie każda ze stron obiektu może być wykonywana w indywidualnym stylu, który komponuje się z aranżacją posesji. W domach wyróżnia się następujące rodzaje elewacji:
- fasadę – strona frontalna ustawiona czołem do ulicy z wejściem głównym, najbardziej eksponowana i wystawiona na bystre oko obserwatora;
- stronę ogrodową – bardzo często komponuje się z wystrojem ogrodu i jednocześnie tarasu, który płynnie może przechodzić w otwartą przestrzeń;
- elewację boczną – w zależności od kierunku umiejscowienia budynku jedna z nich może być silniej narażona na oddziaływanie warunków atmosferycznych i brudzić się od roślinności lub innych czynników.
Zwykle kolory elewacji nie różnią się od siebie diametralnie w zależności od strony budynku. Nadal jednak dodatkowe elementy dekoracyjne i wykończeniowe można dostosować, nie zaburzając ogólnego stylu domu. Podobnie jest z doborem materiałów ociepleniowych.
Z czego wykonuje się elewacje domów jednorodzinnych?
Istnieje kilka materiałów służących do przygotowania ocieplenia, a tym samym wykańczania elewacji budynku. Należą do nich:
- wełna mineralna;
- styropian;
- styrodur.
Sprawdź, jakie wady i zalety mają montowane na domy elewacje.
Elewacje domu jednorodzinnego z wełny mineralnej
Chociaż przyjmuje się, że materiał ten służy zazwyczaj do zastosowania wewnętrznego, np. izolowania wkładów kominowych lub ocieplenia poddaszy, jest też często wykorzystywanym elementem ocieplenia elewacji. Zaletami wełny są dobre właściwości izolujące, ognioodporność i wysoka elastyczność. Te cechy sprawiają, że elewacje budynków nie muszą mieć regularnych kształtów, a ich wykończenie może być bardziej nowoczesne.
Trzeba liczyć się z pewnymi niedogodnościami związanymi nie tyle z samym materiałem, co sposobem jego układania. Wełna mineralna, ze względu na swoją strukturę, bardzo często sprawia kłopoty podczas montażu. Chociaż ma dobre właściwości izolacyjne, może pylić i drażnić drogi oddechowe. Poza tym jest cięższa, przez co potrzebuje innej konstrukcji montażowej. Zależnie od sposobu montażu chłonie wilgoć, co może negatywnie odbić się na tym, w jakiej kondycji po pewnym czasie jest elewacja domu jednorodzinnego.
Styropian a elewacje na dom
Można śmiało stwierdzić, że styropian to najpopularniejszy materiał do ocieplenia elewacji. Stosowany jest nie tylko w formie białej, ale również z domieszką węgla. To produkt o wysokiej izolacyjności; w zależności od wersji może to być odpowiednio przedział 0,038-0,045 [W/(mK)] lub 0,03-0,035 [W/(mK)]. Elewacje domów nie muszą mieć dodatkowego wzmocnienia, bo materiał te jest bardzo lekki. Sama grubość elementów może być dobierana do projektu praktycznie dowolnie. Nie wymaga specjalnej ochrony zdrowia pracowników, którzy zajmują się jego montażem.
Elewacje na dom wykonane ze styropianu białego lub grafitowego wymagają zastosowania kleju. Będzie on potrzebny do przyklejania poszczególnych brył, kołków montażowych. Masa klejąca przyda się z kolei do zatapiania siatki styropianowej. Aplikowane jako ostatnie grunt i tynk końcowy mogą zostać wykonane z różnych substancji i mieć odmienne właściwości.
Styropian ma jednak to do siebie, że jest materiałem absolutnie nieplastycznym, przez co jego dostosowanie do krzywizny ściany wymaga dużej wprawy. Nie zmienia to faktu, że elewacje budynków – bez względu na ich wykorzystanie – są najczęściej wykonywane właśnie z ze styropianu. Nie jest to jednak jedyny sposób na izolowanie ścian.
Elewacje domów jednorodzinnych ze styroduru – czy warto?
W fachowej nomenklaturze jest to polistyren ekstrudowany, czyli rodzaj styropianu wykonanego techniką spieniania. Ma lepsze właściwości izolacyjne od styropianu, co wpływa na jego umiarkowaną popularność. Mimo to rzadko zdarza się, by fasady budynków były przygotowane właśnie przy użyciu styroduru. Nie znaczy to jednak, że nie można tego zrobić.
W dużej mierze styrodur, ze względu na strukturę i wyjątkowo niską nasiąkliwość, wykorzystuje się do ocieplania mieszkań podpiwniczonych, fundamentów i piwnic. Jego mocnym konkurentem jest natryskiwana piana PUR. Jednak w większości przypadków, klejenie styroduru na elewacje domów jednorodzinnych lub budynków użytkowych jest korzystniejsze finansowo.
Nowoczesne elewacje – jakie materiały wybrać?
Podobnie jak ocieplanie ścian, również ich wykończenie można przeprowadzić na różne sposoby. Jest ich więcej niż metod montażu izolacji, co sprzyja powstawaniu nowoczesnych projektów dostosowanych do gustu niemal każdego człowieka. Oto rodzaje elewacji, które możesz wziąć pod uwagę, planując wykończenie budynku.
Drewniane elewacje budynku
Ostatnimi czasy jest to niezwykle popularny materiał do wykorzystania na fragmencie lub całości ścian. Elewacje budynków mieszkalnych mogą być pokryte deskami ułożonymi w dowolnym kierunku: pionowo, poziomo i na skos. Masz inny fragment domu wykończony w drewnie, na przykład podbitkę dachową? W takiej sytuacji świetnie prezentuje się fragment ściany wyłożony deskami.
Elewacja domu jednorodzinnego może zostać pokryta następującymi gatunkami drewna:
- modrzew syberyjski;
- cedr;
- świerk skandynawski;
- sosna skandynawska.
Modne elewacje z drewna – jak się je montuje?
Sporą zaletą drewna jest możliwość zamontowania go na ocieplenie z wełny mineralnej i styropianu. Konieczna jest do tego specjalna konstrukcja nośna zwana rusztem, która przytrzymuje deski frontowe. Ruszt składa się z kantówek poprzecznych i podłużnych, pomiędzy którymi umieszczony zostaje materiał ociepleniowy. Deski układa się na zakład, rozpoczynając montaż jak najbliżej gruntu.
Drewniane elewacje budynków rozpoczyna się zazwyczaj wyżej (5-30 cm) od tradycyjnych ścian styropianowych pokrytych tynkiem. Dzięki temu zachowuje się estetykę, ale i chroni drewno przed zniszczeniem. Konieczne jest też zaplanowanie szczeliny wentylacyjnej. Ma ona ok. 2 cm i powinna być zabezpieczona siatką, by drobne zwierzęta nie przedostawały się między deski a ścianę.
Elewacje na dom wykonane z tynku
Bezsprzecznie jest to jedna z najchętniej wykorzystywanych metod wykańczania ścian w budynkach mieszkalnych i usługowych. Możesz wybrać, jaki kolor elewacji cię interesuje – materiał ten występuje w wielu odcieniach. Tynk może być aplikowany zarówno na ściany pokryte wełną mineralną, jak i styropianem. Występuje w dwóch formach: suchej albo gotowej. Mieszanki suche należy dodatkowo zmieszać z wodą albo rozpuszczalnikiem. Gotowe masy tynkarskie przeznaczone są do bezpośredniego użycia. Do ich nałożenia wykorzystuje się agregaty lub metody ręczne, np. pace plastikowe i metalowe.
Rodzaje elewacji z tynku
Zastanawiając się, jak wykonać elewacje budynków, masz do wyboru tynki:
- cementowe (inaczej mineralne);
- silikatowe (krzemianowe);
- akrylowe (żywiczne);
- mineralno-polimerowe;
- silikonowe;
- silikatowo-silikonowe;
- akrylowo-silikonowe.
Dla przykładu tynk silikonowy wymaga wcześniejszego zagruntowania podłoża odpowiednim produktem. Zaleca się przeprowadzanie prac w temperaturze od +5℃ do +25℃. Dzięki temu masa zachowuje swoje właściwości podczas nakładania i nie wysycha zbyt szybko. Jednocześnie nie jest też stale mokra, co mogłoby się zdarzyć ze względu na wysoką wilgotność i niską temperaturę otoczenia.
Podczas aplikacji tynku najważniejsze jest uzyskanie odpowiedniej grubości warstwy przy jednoczesnym dokładnym pokryciu ściany. Aby nowoczesne elewacje były zrobione prawidłowo, kolejne czynności powinny być wykonywane szybko i dokładnie. Dopuszczenie do wyschnięcia tynku bez jego dokładnego zatarcia spowoduje „ciągnięcie się” granulatu, co zepsuje cały efekt.
Fasady budynków z kamienia
Chociaż kamień jest materiałem o dużej masie, znajduje zastosowanie również jako wykończenie elewacji domowych. Można w ten sposób wyodrębnić wejście, obrobić gzymsy przy oknach lub wykończyć konkretną ścianę. Elewacje budynków z kamienia mają niepowtarzalny styl, trudny do osiągnięcia przy użyciu innych materiałów.
Aby nie stosować rusztu pod elementami kamiennymi, wykorzystuje się płyty imitujące kamień w postaci:
- marmuru;
- granitu;
- wapienia;
- trawertynu;
- dolomitu.
Prefabrykowane wyroby można przyklejać bezpośrednio do styropianu, który powinien być uprzednio zaciągnięty klejem z siatką i zagruntowany. To w zupełności wystarczy, by kamienie trzymały się ściany. Dzięki temu elewacje budynków będą trwałe.
Wybierając tradycyjny kamień, należy uwzględnić nie tylko dedykowany klej, ale również wsporniki, kotwy, a nawet ruszt, który będzie stabilizował poszczególne elementy. W ten sposób możesz zrealizować wykończenie fasady nawet najcięższymi elementami kamiennymi. Zastanów się, co na elewację sprawdzi się najlepiej, a potem przygotuj pod wybrany materiał odpowiednią konstrukcję.
Ile kosztuje malowanie elewacji domu i jak je wykonać?
Kładąc styropian jako ocieplenie, można pokusić się o pomalowanie wszystkich ścian. Zwykle nakładanie farby wałkiem jest prostym zajęciem, z którym poradzi sobie każdy domorosły majsterkowicz – o ile mowa o wnętrzach. Wiedząc, ile kosztuje malowanie elewacji (zazwyczaj ok. 20 zł/m² bez materiału), niejeden nabiera ochoty na samodzielne pokrycie jej farbą. Kryje się tu jednak kilka pułapek.
Przede wszystkim nakładanie farby na świeże albo niedoskonałe ocieplenie może dać nie najlepszy efekt. Dlaczego? Elewacja musi być położona perfekcyjnie gładko. Nie ma mowy o niedoskonałościach, bo farba w żaden sposób ich nie pokryje. Dlatego, jeśli ekipa ocieplająca budynek nie wykonała najlepiej swojej pracy, zamiast malowania wybierz tynk.
Inaczej sprawa wygląda w momencie, gdy odnawiasz elewacje budynków, które posiadają np. masę tynkową na sobie. W pierwszej kolejności (w zależności od stopnia zabrudzenia) należy nałożyć preparat odgrzybiający, a następnie wyczyścić ściany. Czym umyć elewację? Najwygodniej i najszybciej myjką. Potem warto pozostawić ją do wyschnięcia i zagruntować. Etap końcowy to malowanie właściwe, które w zależności od różnicy kolorów i wybranego gruntu (podkładowy lub nie) można wykonać raz lub dwa. W ten sposób łatwo przygotujesz modne elewacje.
Elewacje na dom z klinkieru
Nieco kosztownym, ale też zapewniającym bardzo dobre efekty materiałem jest klinkier. Zazwyczaj nie wykańcza się nim całego budynku, a jedynie powierzchnię wokół drzwi, okien, jak i fasady budynków lub narożniki. Klinkier jest wytrzymałym i niechłonnym produktem, a jego aplikacja jest łatwa, jeśli uwzględni się kilka zasad.
Podobnie jak w przypadku masy tynkowej, podłoże musi być odpylone i zagruntowane. Należy pamiętać też o umiejętnym rozmieszczeniu wzoru, żeby zminimalizować odpady. Zazwyczaj da się to osiągnąć, odpowiednio dobierając grubość fugi.
Elewacje domów – wygodna opcja dla każdego
Powyższe przykładowe elewacje domów jednorodzinnych są na tyle różnorodne, że na pewno wybierzesz odpowiednią dla siebie. Pamiętaj, aby przy montażu uwzględniać zalecenia producenta i wykonywać prace zgodnie ze wskazówkami podanymi na opakowaniu. Czasem rozsądniejszą i bardziej opłacalną opcją będzie wynajęcie specjalistów, którzy przeprowadzą prace zgodnie z ogólnie przyjętą sztuką budowlaną. Wtedy elewacja będzie swoistą wizytówką domu.
