Bezpieczeństwo instalacji elektrycznych na przestrzeni kilkudziesięciu lat znacznie wzrosło. Przewody aluminiowe, które chętnie łamały się podczas montażu i miały bardzo skąpe oznaczenia kolorów, ustąpiły wielożyłowym przewodom z uziemieniem. Podobnie sprawa wygląda w przypadku zabezpieczeń przeciwprzepięciowych, które obecnie są niezawodne i przede wszystkim – nie są jednorazowe. Nie oznacza to jednak, że pomiary elektryczne odeszły w zapomnienie. Dlaczego trzeba je wykonywać?
Pomiary elektryczne – jak wykonać przegląd instalacji?
Trzeba przyznać otwarcie, że nadal zdarzają się „fachowcy”, którzy chętnie sprawdzają instalacje elektryczne próbnikiem napięcia. W ten sposób można co najwyżej dostrzec różnicę potencjałów w gniazdku. A to nie wszystko, co jest potrzebne do uzyskania potrzebnej wiedzy na temat instalacji.\
Kto przeprowadza pomiary instalacji elektrycznych?
Pierwsza rzecz, która wskazuje, że masz do czynienia z odpowiednim człowiekiem, to uprawnienia. Kto może wykonywać pomiary elektryczne, aby całe badanie było wiążące? To elektryk, który posiada uprawnienia kontrolno-pomiarowe. Nie wystarczy, że taka osoba ma „papiery” na elektryka lub potocznie określane „SEPy”. Kluczowy jest zapis o możliwości wykonywania badań kontrolno-pomiarowych. Protokół od takiego fachowca jest wiarygodny.
Co obejmują pomiary instalacji elektrycznych?
Jest kilka etapów, które składają się na kompletny przegląd. Zostały wymienione poniżej. Zaliczają się do nich:
- przegląd wizualny instalacji elektrycznej;
- pomiar rezystancji izolacji RISO;
- kontrola zabezpieczeń różnicowoprądowych;
- badanie ciągłości przewodów;
- impedancja pętli zwarcia;
- rezystancja uziemienia.
Na czym polega każdy z wyżej wymienionych etapów wykonywania pomiarów elektrycznych?
Pomiary instalacji elektrycznej – po co wykonywać oględziny?
Już na tym etapie profesjonalny elektryk jest w stanie wychwycić nieprawidłowości w odpowiednim oznaczeniu przewodów. Ocenia ich stan wizualny, a także właściwe ich zabezpieczenie w rozdzielnicy. Niestety, ten etap jest często pomijany, co skutkuje bagatelizowaniem poważnych uchybień montażowych.
Nie unikaj oględzin
Nie zawsze to sam pomiarowiec chce rezygnować z wykonywania oględzin. Wie przecież, z czym wiążą się pomiary elektryczne. Inicjatorem może być właściciel budynku, który jest świadomy zaniedbań lub konkretnych nieprawidłowości w instalacji elektrycznej. Jeśli więc nie chcesz mieć kłopotów z działaniem elektryczności w domu, zadbaj lepiej o prawidłowo wykonany przegląd od początku do końca.
Wykonywanie pomiarów elektrycznych – pomiar rezystancji izolacji RISO
Jest to inaczej opór elektryczny i w domowych warunkach powinien wynosić 500 V. Informuje elektryka o tym, czy izolacja przewodów w instalacji elektrycznej jest w dobrym stanie i nie została uszkodzona na przestrzeni wielu lat użytkowania. Jakie trudności może napotkać pomiarowiec podczas tego badania? Przede wszystkim, konieczne jest wyłączenie całej instalacji.
Pomiary elektryczne – cena a dokumentacja
Kolejna sprawa to odszukanie kolejnych obwodów elektrycznych. W instalacji, która została wykonana według projektu i istnieje do niej dokumentacja, sytuacja jest prosta. Inaczej jest w przypadku, gdy pomiary elektryczne wykonuje się na obwodach pozbawionych udokumentowania. Elektryk musi wtedy samodzielnie szukać konkretnych przewodów, a to wszystko zabiera sporo czasu i co za tym idzie, wpływa na podniesienie kosztów.
Pomiary elektryczne – jak wykonać badanie „różnicówek”?
Zabezpieczenia różnicowoprądowe w domowych instalacjach są podstawową ochroną przed uszkodzeniem odbiorników prądu. Wyłączają prąd w chwili pojawienia się różnicy między prądem wpływającym a wypływającym. Ich poprawne działanie zaważy na bezpieczeństwie użytkowników podczas porażenia lub pożaru.
Jak elektryk bada stan różnicówek?
Pomiary elektryczne obejmujące badanie różnicówek powinny rozpocząć się od oględzin. W tym czasie elektryk sprawdza, czy ich stan wizualny nie świadczy o uszkodzeniu, czy zostały poprawnie zamontowane oraz czy są dobrane do potrzeb obwodu elektrycznego. Do sprawdzenia może posłużyć przycisk „TEST” umieszczony na każdej różnicówce. W dalszym etapie wykonuje się pomiary czasowe.
Na czym polega badanie impedancji pętli zwarcia?
W prostych słowach – chodzi o to, by wykazać, jaki prąd powstanie podczas zwarcia przewodu. Dzięki temu elektryk może sprawdzić, czy wyłącznik różnicowoprądowy zadziała podczas nagłego uszkodzenia instalacji i czy jest wybrany prawidłowo do obwodu. Najczęściej do pomiaru tej wartości służą dwie metody – techniczna i spadku napięć.
Metoda techniczna i metoda spadku napięć
W pierwszym przypadku pomiary elektryczne polegają na zmierzeniu rezystancji i reaktancji pętli. Służą do tego amperomierz i woltomierz, a uzyskane wyniki sumuje się ze sobą. Drugim sposobem jest obniżanie napięć bez obciążenia sieci i z jej obciążeniem. Dedykowany miernik oblicza impedancję pętli zwarcia.
Pomiary elektryczne a rezystancja uziemienia
To ostatni już etap należący do standardowych pomiarów elektrycznych, który ma wykazać czy odprowadzenie prądu wyładowczego lub łączeniowego funkcjonuje prawidłowo. Ma to bardzo duże znaczenie w przypadku budynków wolnostojących, czyli domów jednorodzinnych, gdzie indywidualne uziemienie jest praktycznie jedynym zabezpieczeniem.
Pomiary elektryczne – cennik usług
Zanim zabierzesz się za wykonywanie pomiarów, powinieneś bardzo dobrze zapoznać się z cennikiem konkretnego elektryka lub firmy. To, ile kosztują pomiary elektryczne, powinno być jawne, a wszelkie utrudnienia w uzyskaniu kwoty za usługi lub zakres prac jest znakiem, że nie wszystko jest tak, jak powinno. Najprostszym, sposobem na poznanie cen konkretnego pomiarowca jest bezpośredni kontakt lub skorzystanie z cennika widocznego na jego stronie internetowej.
Przegląd instalacji elektrycznej – cena
Zazwyczaj jednak można podać przybliżony koszt pomiarów elektrycznych. Cena przeglądu instalacji elektrycznej w przypadku mieszkania to ok. 150 zł brutto, w zależności od lokalizacji. Dla domów jednorodzinnych koszt zwiększa się w porównaniu do mieszkania o ok. 100 zł. Oczywiście to, jaka będzie ostateczna kwota za wykonanie pomiarów, ma związek z wieloma zmiennymi, które da się określić na podstawie rozmowy z danym elektrykiem. Do takich czynników zaliczają się np.:
- stan i rodzaj instalacji;
- zakres pomiarów;
- lokalizacja;
- typ obiektu;
- ewentualne trudności podczas wykonania badania.
Widzisz zatem, że cennik pomiarów elektrycznych może być zmienny. Konsultuj więc wysokość kosztów indywidualnie.
Pomiary elektryczne a dokumentacja potwierdzająca badanie
Zakończeniem każdego przeglądu instalacji elektrycznej jest uzyskanie potwierdzenia od pomiarowca. Wydaje on protokół pomiarów elektrycznych, który nie musi mieć znormalizowanej formuły. Powinien jednak zawierać najważniejsze informacje związane z badaniem, czyli:
- zakres badania z wyszczególnionymi etapami prac;
- numery kwalifikacji potwierdzające posiadane uprawnienia;
- warunki podczas badania;
- informacje o używanym sprzęcie pomiarowym;
- data wykonania przeglądu.
Poza powyższymi informacjami powinna znaleźć się w protokole ocena instalacji wyszczególniona dla każdego etapu. Oczywiście powinny być też wyniki pomiarów.
Pomiary instalacji elektrycznych a podstawa prawna
Podstawą prawną pomiarów są rozporządzenia znajdujące się w przepisach Prawa budowlanego, Prawa energetycznego i przeciwpożarowego. Znajomość prawa dotyczącego okresowych przeglądów elektrycznych jest kluczowa dla bezpieczeństwa w mieszkaniu i innych budynkach użytkowych. Pomiary elektryczne wykonuje się nie rzadziej niż raz na 5 lat. Dotyczy to standardowych warunków, w których nie występują czynniki wpływające na funkcjonowanie instalacji.
Kiedy pomiary elektryczne trzeba wykonywać częściej?
Dlatego jeśli w obszarze funkcjonowania instalacji elektrycznej są warunki zwiększające ryzyko pożaru np. wilgoć lub palne opary, takie badanie należy wykonywać raz w roku. Obowiązek ten ciąży na zarządcy budynku lub właścicielu. Jak widać, wykonywanie takich okresowych czynności nie jest wynikiem dobrej woli właściciela, ale koniecznością wynikająca z prawa.
Gdzie trzeba rokrocznie wykonywać pomiary?
Co więcej, wykonywanie cyklicznych pomiarów instalacji elektrycznej każdego roku jest obowiązkowe dla takich miejsc jak:
- hotele;
- szkoły;
- biura;
- inne budynki użyteczności publicznej.
Czy można bagatelizować pomiary elektryczne?
Prawo budowlane wymaga dokonywania takich przeglądów. Jednak ktoś mógłby sobie pomyśleć, że nie ma przymusu, żeby trzymać się tego wymagania. Pamiętaj jednak, że z instalacji elektrycznej korzystasz cały czas, a ma ona wpływ na bezpieczeństwo twoje i domowników. Ma to szczególne znaczenie, gdy montaż był wykonywany wiele lat temu.
Poza tym, w razie wypadku lub innego nieszczęśliwego zdarzenia związanego z działaniem elektryczności firma ubezpieczeniowa może zablokować przyznanie odszkodowania. Stanie się tak, jeśli stwierdzi zaniechania w kwestii regularnych pomiarów. Nie ma sensu zwlekać z profesjonalnym badaniem i regularnie wykonywać pomiary elektryczne.
Jak widzisz, pomiary elektryczne są nie tylko potrzebne, ale także konieczne i uregulowane prawnie. Przedstawione w tekście etapy oraz orientacyjne ceny pozwolą ci lepiej przygotować się do wizyty elektryka.
